Z tego artykułu dowiesz się jakie są skutki odrzucenia spadku. Spadek może odrzucić zarówno osoba powołana do dziedziczenia na podstawie ustawy jak i testamentu. Skutkiem odrzucenia spadku, stosownie do art. 1020 k.c. jest wyłączenie od dziedziczenia, tak jakby nie dożyło się otwarcia spadku.
Skutki odrzucenia spadku
przy dziedziczeniu ustawowym
W przypadku gdy zmarły nie pozostawił testamentu, dochodzi do dziedziczenia ustawowego. Spadkobiercami w pierwszej kolejności zostają małżonek spadkodawcy i jego dzieci. Dziedziczą oni w częściach równych, z tym że małżonek dziedziczy nie mniej niż jedna czwarta całości spadku. Jeżeli dziecko spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego dzieciom w częściach równych. W sytuacji gdy spadkodawca nie posiadał dzieci, spadkobiercami zostają małżonek i rodzice. Rodzice w takim wypadku dziedziczą po jednej czwartej całości spadku. Po spadkodawcy, który nie miał dzieci i małżonka cały spadek przypada jego rodzicom w częściach równych. Gdy jedno z rodziców spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, jego udział spadkowy, przypada rodzeństwu spadkodawcy w częściach równych. Jeżeli którekolwiek z rodzeństwa nie dożyło otwarcia spadku, a miało dzieci, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego dzieciom.
Przyjmując, że odrzucającym spadek jest dziecko spadkodawcy, następują skutki jak w przypadku, gdyby nie dożyło ono otwarcia spadku. Udział spadkowy, przypada wówczas jego dzieciom w częściach równych. Dalej stosuje się zasady opisane w poprzednim akapicie.
przez dziedziczeniu na podstawie testamentu
W przypadku odrzucenia spadku, przez spadkobiercę testamentowego skutki uzależnione są od treści testamentu.
Przyrost
Jeżeli testator (spadkodawca) nie postanowił co stanie się z udziałem spadkobiercy, który odrzuci spadek, wówczas ten spadkobierca, zostaje wyłączony od dziedziczenia, tak jakby nie dożył otwarcia spadku. Przeznaczony dla niego udział, przypada pozostałym spadkobiercom testamentowym w stosunku do przypadających im udziałów (przyrost). Jeżeli testator rozrządził na przykład, że spadek po nim przypadnie trzem osobom, z tym że dwie z nich otrzymają po jednej czwartej a trzecia jedną drugą, to w przypadku odrzucenia spadku, przez osobę której przypadł udział w wysokości jednej czwartej, pozostały spadkobierca, któremu przyznano jedną czwartą całości spadku, otrzyma z przyrostu o połowę mniej niż spadkobierca, któremu przyznano większy udział wynoszący jedną drugą. Udział pierwszego wyniesie jedną trzecią (1/4 + 1/3 x 1/4), a udział drugiego dwie trzecie (1/2 + 2/3 x 1/4) całości spadku.
Wyłączenie przyrostu
Jeżeli testator w testamencie wyłączy przyrost, dojdzie do dziedziczenia ustawowego.
Podstawienie
Testator może też postanowić, że na wypadek, gdyby osoba powołana jako spadkobierca testamentowy nie chciała lub nie mogła być spadkobiercą, jej udział przypadnie innej osobie (podstawienie).
Zrzeczenie się spadku na konkretną osobę
Klienci często pytają o możliwość „zrzeczenia się” spadku na rzecz konkretnej osoby. Po śmierci spadkodawcy możliwe jest odrzucenie spadku. Nie jest prawnie dopuszczalne odrzucenie spadku na rzecz konkretnej osoby. Zrzeczenie się spadku jest możliwe za życia spadkodawcy. Konieczne jest zawarcie pomiędzy przyszłym spadkodawcą i spadkobiercą umowy notarialnej o zrzeczeniu się dziedziczenia.
Termin na odrzucenie spadku
Oświadczenie o odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu sześciu miesięcy. Termin liczy się od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania. W przypadku dziedziczenia ustawowego będzie to dzień dowiedzenia się o śmieci spadkodawcy, z którym spadkobiercę łączą więzi rodzinne uzasadniające dziedziczenie ustawowe a w przypadku dziedziczenia testamentowego dzień dowiedzenia się, że zostało się uwzględnionym w testamencie.
Odrzucenie spadku przed czy po ogłoszeniu testamentu
Zgodnie z uchwałą 3 sędziów Sądu Najwyższego z 19 października 2018 r. sygn. akt III CZP 36/18, złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku przez osobę, w stosunku do której nie rozpoczął jeszcze biegu termin określony w art. 1015 § 1 k.c. (dowiedzenia się o tytule swego powołania), jest bezskuteczne.
Jeżeli potrzebujesz porady prawnej w sprawie nabycia lub odrzucenia spadku skontaktuj się ze mną kontakt@kancelariagaik.pl a w sprawach pilnych zarezerwuj najbliższy termin konsultacji.
